ABD’de hava trafik kontrol sistemi modernizasyonu, son yıllarda artan kazalar ve teknik arızalar sonrası ivme kazandı. 8 Mayıs’ta ABD’nin beş büyük havayolu şirketinin CEO’ları, Ulaştırma Bakanı Sean Duffy ile birlikte tarihi bir adım attı. Delta Air Lines, United Airlines, American Airlines, Southwest Airlines ve JetBlue Airways, ülke çapındaki hava trafiği altyapısının baştan sona yenilenmesini desteklediklerini kamuoyuna açıkladı.
2028’e Kadar Tamamlanması Planlanan Milyarlarca Dolarlık Modernizasyon Projesi
Yeni plan kapsamında, 2028 yılına kadar altı yeni hava trafik kontrol merkezi inşa edilecek. Ülke genelinde 4.600’den fazla noktada radar ve uydu iletişim sistemleri kurulacak. Ayrıca 618 eski radar cihazı tamamen yenilenecek. Telekomünikasyon altyapısı baştan sona elden geçirilecek ve havalimanı güvenlik sistemleri güçlendirilecek.
Federal Havacılık İdaresi (FAA), bu modernizasyonun mevcut sistemin yerini alarak güvenliği artıracağını belirtiyor. Halen kullanılan 1970’lerden kalma teknolojilerin yerini dijital sistemlerin alması hedefleniyor.
Duffy: “Kağıt Uçuş Şeritlerinden Akıllı Sisteme Geçiyoruz”
Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, bu projeyi “bir tuşlu telefon döneminden akıllı telefon çağına geçiş” olarak nitelendirdi. Konuşmasında, Ocak ayında Washington DC yakınlarında meydana gelen ve 67 kişinin hayatını kaybettiği uçak-helikopter çarpışmasını hatırlatan Duffy, benzer faciaların önüne geçmek için altyapının acilen yenilenmesi gerektiğini vurguladı.
Kongre İlk Etapta 12,5 Milyar Dolarlık Fonlamayı Değerlendiriyor
Projenin başlangıcı için 12,5 milyar dolarlık bütçe Kongre’nin onayına sunuldu. Ancak Duffy, toplam maliyetin çok daha yüksek olacağını belirterek tüm finansmanın baştan onaylanmasını talep etti. Ayrıca izin süreçlerinin hızlandırılması için de çağrıda bulundu.
FAA Başkan Vekili Chris Rocheleau ise “Geleceği planlamıyoruz, geleceği inşa ediyoruz” diyerek bu dönüşümün tüm havacılık camiasının ortak kararıyla gerçekleşeceğini ifade etti.
Son Radar Arızaları ve Kazalar Alarm Verdi
ABD’de yaşanan son olaylar, bu değişimin neden bu kadar acil olduğunu bir kez daha gösterdi. Ocak ayında yaşanan ölümcül çarpışmanın ardından, Nisan ve Mayıs aylarında Newark Liberty Uluslararası Havalimanı’nda yaşanan üç ayrı radar ve iletişim kesintisi yüzlerce uçuşun iptal edilmesine neden oldu. Özellikle 9 Mayıs’taki arıza 90 saniye sürdü ve 68 uçuş iptal edildi, 400’den fazla sefer gecikti.
FAA, tüm kesintilerin aynı teknik sorundan kaynaklandığını ve sistemin acil olarak yenilenmesi gerektiğini duyurdu.
Personel Eksikliği Krizi Derinleşiyor
Modernizasyonun bir diğer ayağını ise insan kaynağı oluşturuyor. FAA, şu anda yaklaşık 3.500 hava trafik kontrolörü açığıyla mücadele ediyor. Her kule neredeyse asgari kadroyla çalışıyor. Son yaşanan radar kesintileri sonrası birçok kontrolör, travma gerekçesiyle sağlık iznine ayrıldı. Mevcut kurallara göre bu kişiler en az 45 gün görevden uzak kalmak zorunda.
1970’lerden Kalan Sistemler Artık Taşınamaz Yük Haline Geldi
Havacılık uzmanları ve sendikalar, sistemin hâlâ kağıt uçuş şeritleri gibi elle kullanılan yöntemlere bağlı kalmasının büyük bir güvenlik riski oluşturduğunu vurguluyor. FAA, bu sistemin 49 büyük havalimanında 2029 sonuna kadar tamamen kaldırılacağını açıklasa da, bu sürecin hızlandırılması için baskılar artıyor.
