Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI) Dünya, 2023 yılına ilişkin havalimanlarının ekonomik ve finansal performans verilerini açıkladı. Verilere göre, pandemi sonrası yolcu trafiği hızla toparlanırken, havalimanı gelirleri aynı ivmeyi yakalayamadı. Peki, neden havalimanları hâlâ finansal anlamda tam anlamıyla toparlanamadı?
ACI’nin yayımladığı Dünya Havalimanı Ekonomisi Raporu, 1.060’tan fazla havalimanından alınan veriler ışığında sektörün nabzını tutuyor. Bu havalimanları, pandemi öncesi küresel yolcu trafiğinin yaklaşık %82’sini oluşturuyor ve sektörün toparlanma sürecine dair önemli bir pencere açıyor.
2023’te Yolcu Trafiği Arttı, Gelirler Geride Kaldı
Pandemi etkisinin azalmasıyla 2023 yılında yolcu trafiği, 2019 seviyesinin yalnızca %5,4 altında kalarak neredeyse tam bir toparlanma gösterdi. Ancak havalimanı gelirleri, 2019 yılına kıyasla %11,4 oranında daha düşük kaldı.
- Toplam gelirler: 2023 yılında küresel havalimanı gelirleri %21,4 artarak 146 milyar ABD dolarına ulaştı. Ancak bu rakam, pandemi öncesindeki 158,6 milyar dolarlık seviyeden hâlâ uzak.
- Havacılık gelirleri: 79 milyar dolara ulaşırken, 2019’a göre %14 oranında düşüş yaşandı.
- Havacılık dışı gelirler: Ticari faaliyetlerden elde edilen gelirler de %17 düşüşle 54 milyar dolar oldu.
Bu veriler, yolcu trafiğinin artmasına rağmen havalimanlarının gelir üretme kapasitesinde beklenen seviyeye ulaşamadığını net şekilde ortaya koyuyor.
Altyapı Yatırımları ve Finansal Zorluklar Kapıda
ACI Dünya raporuna göre, havalimanlarının finansal dengelerinde halen ciddi sıkıntılar bulunuyor. 2023 yılında sermaye maliyetleri %4 artarak 40 milyar dolara yükseldi. Bu artışın temel nedeni ise havalimanlarının borçlanma maliyetlerindeki %18’lik yükseliş oldu.
Her ne kadar borç-EBITDA oranı 2023’te 5,74:1’e iyileşmiş olsa da, sektör hâlâ pandemi öncesi dönemin finansal sağlığına tam olarak kavuşabilmiş değil. Özellikle borç yönetimi ve altyapı yatırımları konusunda havalimanları önemli zorluklarla karşı karşıya.
ACI Dünya’nın öngörüsüne göre, küresel yolcu sayısının 2043 yılında 17,7 milyara, 2053 yılında ise 22,3 milyara ulaşması bekleniyor. Bu hızlı büyüme, havalimanı altyapılarında dev yatırımları zorunlu kılıyor. ACI, 2040 yılına kadar küresel ölçekte 2,4 trilyon ABD doları tutarında altyapı yatırımına ihtiyaç duyulacağını belirtiyor.
Sürdürülebilir Büyüme İçin Esnek Politikalar Şart
ACI Dünya Genel Müdürü Justin Erbacci, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yolcu trafiği toparlanırken, havalimanı gelirleri geride kalmaya devam ediyor ve bu da devam eden finansal zorlukların altını çiziyor. Önümüzdeki on yıllarda hava yolculuğu talebinin artması beklenirken, düzenleyicilerin havalimanı altyapı yatırımlarını desteklemek için esnek politikalar uygulaması hayati önem taşıyor,” ifadelerine yer verdi.
Erbacci’nin vurguladığı gibi, havalimanı gelirlerindeki bu gecikmeli toparlanma, yalnızca bugünün değil, geleceğin seyahat ihtiyaçlarını karşılamak için de kritik bir engel oluşturuyor. Uygulanacak doğru politikalar, havacılık sektörünün sosyal ve ekonomik katkılarını artırarak, sürdürülebilir bir büyüme modeli inşa edebilir.
Havalimanlarında Zamanla Yarış Başladı
Veriler açık: Havalimanları, pandemi sonrası yolcu artışına ayak uyduruyor ancak finansal yapıları henüz tam anlamıyla toparlanmış değil. Önümüzdeki yıllarda artacak yolcu talebi, şimdiden dev altyapı projeleri ve büyük finansal yatırımlar gerektiriyor. Sektörün ayakta kalabilmesi ve büyümenin sürdürülebilmesi için havalimanlarının güçlü ve esnek bir ekonomik yapıya kavuşması her zamankinden daha önemli.
Peki, havalimanları bu devasa yatırım ihtiyacını karşılayabilecek mi? Önümüzdeki yıllar, hem küresel ekonomi hem de havacılık sektörü için kritik bir dönüm noktası olacak gibi görünüyor.
