Çin’in ticari uçak üreticisi COMAC için kritik öneme sahip motor ambargosu resmen sona erdi. ABD, Mayıs 2025’te aldığı kararla durdurduğu uçak motoru ihracatını yeniden başlattı. Bu gelişme, COMAC’ın C909 ve C919 uçak projeleri için dönüm noktası niteliğinde.
LEAP-1C ve GE CF34 tipi motorlara yeniden ihracat izni verilmesiyle birlikte, Çin’in gökyüzündeki iddiası da yeniden hız kazanmış oldu. Karar, ABD Ticaret Bakanlığı tarafından alındı ve motorların üreticisi CFM International ortaklığına yeşil ışık yakıldı.
Ticaret savaşında yumuşama sinyali mi?
Reuters’ın haberine göre, geçtiğimiz Mayıs ayında ABD, Çin’e yönelik ticari yaptırımlar kapsamında motor ihracatını durdurmuştu. Gümrük tarifelerinin yükseltilmesiyle birlikte havacılık sektöründe yaşanan bu ambargo, Pekin-Washington hattındaki ekonomik tansiyonu zirveye çıkarmıştı.
Ancak 12 Mayıs’ta taraflar geçici bir ticaret ateşkesi için uzlaşmaya vararak gümrük vergilerini düşürme kararı aldı. ABD, Çin ürünlerine uyguladığı vergileri %145’ten %30’a çekerken; Çin de ABD menşeli ürünlerdeki vergileri %125’ten %10’a indirdi. Bu gelişme sonrası başlayan 90 günlük müzakere süreci 9 Temmuz’da tamamlanacak.
ABD’nin bu süreçte motor ihracatına izin vermesi, müzakerelerin olumlu seyrettiğine dair önemli bir işaret olarak değerlendiriliyor. Uzmanlara göre, bu karar yalnızca Çin’in havacılık sektörü için değil, aynı zamanda global ticaret dengesi açısından da sembolik bir anlam taşıyor.
CFM International’ın üretimi olan LEAP-1C motorları COMAC’ın dar gövdeli C919 uçaklarında, GE CF34 motorları ise daha küçük çaplı C909 modellerinde kullanılacak.
C919: Boeing ve Airbus’a doğrudan rakip
COMAC C919, 158 ila 174 yolcu kapasitesine sahip, kısa ve orta menzilli bir jet olarak Airbus A320neo ve Boeing 737 MAX ile rekabet etmek üzere tasarlandı. İlk uçuşunu 2017 yılında gerçekleştiren uçak, 4.075 km ile 5.555 km menzil sunuyor.
Çin’in havacılıkta küresel rekabet gücünü artırmayı hedefleyen bu projeye yeniden motor desteği verilmesi, sadece teknik değil, jeopolitik açıdan da dikkat çeken bir gelişme oldu.
Motor ambargosunun kalkması, Çin’in hava taşımacılığı alanında küresel oyuncu olma hedefini yeniden ivmelendirebilir. Ancak uzmanlar, ABD ile Çin arasında süregelen ticari gerilimlerin gelecekte yeni kısıtlamaları da beraberinde getirebileceği uyarısında bulunuyor.
