Rötar ve aktarmalı uçuş kavramları, havayolu seyahatinde sıkça karşılaşılan iki önemli terimdir. Rötar, herhangi bir aracın planlanan geliş veya gidiş saatinde meydana gelen gecikmeyi ifade eder. Uçak seyahati özelinde, uçuşun kalkışında veya varışında yaşanan gecikmeler bu kapsama girer.
Aktarmalı uçuş ise bir yolcunun tek bir varış noktasına, doğrudan bir uçuş yerine, ara bir durakta aktarma yaparak ulaşmasını gerektiren bir seyahat biçimidir. Aktarmalı uçuşta yolcunun uçak değiştirmesi, bazen terminal değişikliğine gitmesi ve yeni bir uçuş numarasıyla devam etmesi gerekebilir. Bu yolcular, genellikle “transfer yolcu” olarak adlandırılır.
Aktarmalı Uçuşta Rötar Durumunda Ne Olur?
Aktarmalı uçuşlarda rötar yaşanması durumunda, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirlenen yolcu hakları devreye girer. SHGM’nin bu konuda aldığı önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- İletişim Olanakları: Rötar sürecine bakılmaksızın, yolculara en az iki kez telefon görüşmesi, e-posta, faks veya telgraf gönderme imkanı sunulmalıdır.
- Kısa Süreli Rötarlar (2-3 Saat): Havayolu şirketi, yolculara sıcak ya da soğuk içecek ikram etmekle yükümüldür.
- Orta Süreli Rötarlar (3-5 Saat): Bu durumda, gecikme zamanına uygun bir öğün yemeği veya yemek çeki sağlanması zorunludur.
- Uzun Süreli Rötarlar (5 Saat ve Fazlası): Yolculara yemek çeklerinin yanı sıra, uçuşun zamanı geçmişse 7 gün içerisinde tüm masrafların karşılanması gerekmektedir.
- Konaklama Gerektiren Durumlar (8 Saat ve Fazlası): Yolcuların konaklama ve havalimanı transfer masrafları, havayolu şirketi tarafından karşılanmalıdır. Dileyen yolcular, bilet masraflarını geri alabilir.
- Sonraki Uçuşta Yer Ayrılması: Gecikme nedeniyle uçağa yetişemeyen yolcular, bir sonraki uçuşta yer almak için talepte bulunabilir. Havayolu şirketi bu konuda yolcuların taleplerini karşılamakla yükümüldür.
Avrupa Birliği Uygulamaları
Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde, aktarmalı uçuş rötarlarına ilişkin esaslar 261/2004 sayılı Avrupa Birliği Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu yönetmeliğğe göre:
- 1500 Kilometreye Kadar Olan Uçuşlar: Yolcular 250 Euro tazminat alma hakkına sahiptir.
- 1500-3500 Kilometre Arası Uçuşlar: 400 Euro tazminat verilir.
- 3500 Kilometreden Fazla Uçuşlar: Yolcular 600 Euro tazminat talep edebilir.
Bu tazminatların alınabilmesi için, hedef havalimanına varışta 3 saat veya daha fazla gecikme yaşanmış olması gerekmektedir. Ek olarak yolculara ücretsiz iletişim hakkı, yemek ve konaklama hizmetleri de sunulmalıdır.
Önemli Notlar
- Bu haklardan, son 3 yıl içerisindeki gecikmeli uçuşlar için faydalanılabilir.
- Hava koşulları, grevler veya hava trafiği kısıtlamaları gibi istisnai durumların tazminat kapsamında olmadığı unutulmamalıdır.
- Yolcular, taleplerine karşılık kontuarlardan yolcu haklarına dair broşür isteyebilir.
Rötar ve aktarmalı uçuşların yolculuk deneyimini etkileyebileceği unutulmamalıdır. Ancak hem Türkiye’de hem de Avrupa Birliği ülkelerinde yolcuların hakları koruma altına alınmıştır. Bu haklardan haberdar olmak, olası gecikmeler karşısında yolcuların zarar görmesini engelleyebilir. Seyahat planları yapmadan önce bu bilgilerle donanımlı olmak önemlidir.