Amerika’da havayolu sektörü beklenen talebi bulamadı ama bu kez kaybeden değil, kazanan var. Ülkenin önde gelen havayolları Delta Air Lines ve United Airlines, ana kabindeki yolcu düşüşüne rağmen premium bilet satışlarını artırarak tarihi gelir rakamlarına ulaştı. Uçakla seyahat edenler artık daha fazla konfor arıyor, şirketlerse bu tercihi kazanca çeviriyor.
Bu yeni eğilim, havacılıkta “ekonomi sınıfı” kavramını sarsmaya başladı bile. Uzun süredir kâr marjlarını artırmak isteyen firmalar, pandemi sonrası dönemi fırsata çevirdi. Delta, ikinci çeyrekte rekor gelir açıklarken, United da beklentilerin üzerinde bir kârlılık oranı yakaladı. Ortak nokta ise net: Premium koltuklara olan talep patladı.
Delta ve United Zirvede, Diğerleri Uğraşıyor
Delta’nın 2025 ikinci çeyrek rakamları oldukça dikkat çekici. Ana kabin satışları yüzde 4 düşerken, premium sınıfta yüzde 6 artış yaşandı. Şirketin toplam yolcu gelirinin yüzde 43’ü artık üst sınıf koltuklardan geliyor. Bu oran, pandemiden önce sadece yüzde 33’tü. Delta CEO’su Ed Bastian’ın birkaç ay önce yaptığı “ekonomik belirsizlik” uyarısı, bugün geldiğimiz noktada geçerliliğini yitirmiş görünüyor.
Benzer bir tablo United Airlines için de geçerli. Şirket, premium kabin gelirlerinde yüzde 5,6’lık artış sağladı. United’ın ticari operasyonlardan sorumlu yöneticisi Andrew Nocella, “Tüm pazarlarda premium kapasite dirençli kaldı ve ana kabinden daha iyi performans gösterdi” diyerek stratejilerinin doğruluğunu savundu. CEO Scott Kirby ise daha iddialı bir çıkış yaptı: “Sadece iki marka – biz ve Delta – kazanıyor, diğerleri çok geride kaldı.”
Düşük Maliyetli Havayolları Premiuma Koşuyor
Spirit, Frontier, JetBlue ve Southwest gibi düşük maliyetli havayolları ise yılı zararla kapatmak üzere. Özellikle fiyat odaklı müşterilerin talebindeki azalma, bu havayollarını zor durumda bıraktı. Ancak yön değiştirerek premium seçeneğe yönelmeye başladılar.
JetBlue, iç hatlara birinci sınıf koltuklar eklerken, Spirit 100’den fazla uçağını kısa sürede yeniden düzenledi ve “Big Front Seat” sistemine ek olarak yeni premium ekonomi koltukları sundu. Southwest ise ücretsiz bagaj politikasını gözden geçiriyor ve lounge hizmeti gibi seçenekleri gündeme alıyor. CEO Bob Jordan, yakın gelecekte premium sınıfa geçişin sinyalini verdi bile.
Buna ek olarak, Frontier bazı uçaklarını Avrupa tarzı, ortası boş bırakılan “business light” koltuklarla donatmaya başladı. Bu adımlar, düşük maliyetli havayollarının premium segmentte pay almak istediğini net biçimde ortaya koyuyor.
Premiumda Yeni Dönem: Sınıf İçinde Sınıf
Delta ve United, premium segmentte de yeni bir aşamaya hazırlanıyor. Şirketler artık “premium içi segmentasyon” denilen model üzerinde çalışıyor. Yani ekonomi sınıfında olduğu gibi, business sınıfı da kendi içinde ayrılacak: “Basic Business” ve “Enhanced Business” gibi.
Delta Başkanı Glen Hauenstein, “Farklı yolcuların farklı beklentileri var. Ana kabinde yaptığımız segmentasyon, şimdi tüm premium kabinlere yayılacak” diyerek sürecin başlatıldığını doğruladı. United ise “Polaris Basic” adıyla, koltuğun aynı kalacağı ancak lounge erişimi gibi ayrıcalıkların kısıtlanacağı bir modeli test etmeye başladı.
Havacılıkta artık sadece uçmak değil, nasıl uçtuğunuz konuşuluyor. Koltuk genişliği, lounge erişimi, özel yemekler ve mil kazancı gibi ayrıcalıklar yolcunun kararını etkiliyor. Bu yarışta şimdilik önde gidenler Delta ve United. Diğerleri ise arkadan gelip premiumun kapısını çalmaya başladı.
